Lancering van een Russische Proton draagraket
Foto: Roscosmos

Rusland heeft in de nacht van zondag 14 op maandag 15 december 2014 een krachtige Proton raket gelanceerd met aan boord een Russische communicatiesatelliet. Dit was de 400ste keer dat Rusland een Proton raket gebruikte voor het in de ruimte brengen van een vracht sinds deze halverwege de jaren '60 voor het eerst werd gelanceerd. Daarnaast was dit ook de eerste commerciële lancering met een Proton raket in tien maanden.

De 58 meter lange en 712 ton zware Proton draagraket vertrok op 15 december om 01u16 Belgische tijd vanop de besneeuwde Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan. De drietraps raket zette negen uur later de Yamal 401 satelliet succesvol uit in een geostationaire baan om de Aarde. Zoals vaak het geval is bij dergelijke lanceringen werd de op hydrazine functionerende Breeze M rakettrap verschillende malen opnieuw tot ontbrandign gebracht zodat de baan van de satelliet om onze planeet steeds hoger werd. Meteen na de lancering liet het lanceerbedrijf International Launch Services (ILS) weten dat deze lancering geslaagd was. De 2 975 kilogram zware Yamal 401 communicatiesatelliet werd in opdracht van Gazprom Space Systems gebouwd door het Russische ruimtevaartbedrijf ISS Reshetnev en het Frans-Italiaanse bedrijf Thales Alenia Space. Verwacht wordt dat Yamal 401 begin 2015 in gebruik zal worden genomen en dat deze de volgende vijftien jaar zal gebruikt worden voor tal van commerciële communicatietoepassingen in Rusland en zijn buurlanden. Hiervoor werd deze satelliet uitgerust met 36 Ku-band en 17 C-band transponders. De Russische satellietoperator Gazprom Space Systems werd in 1992 opgericht door verschillende dochterbedrijven binnen de Gazprom Group, het ruimtevaartbedrijf NPO Energia en de Gazprombank. Vandaag de dag beschikt Gazprom Space Systems over een drietal operationele communicatiesatellieten die worden gebruikt om meer dan zestig Russische en buitenlandse televisiekanelen door te sturen. Daarnaast worden deze satellieten ook gebruikt door het Russische leger en verschillende Russische overheden.

Naast het feit dat dit de 400ste lancering was van een Russische Proton draagraket was er nog een belangrijke reden tot juichen aangezien dit voor International Launch Services (ILS) de eerste geslaagde commerciële lancering was sinds mei 2014. Toen op 15 mei 2014 een Proton raket er niet in slaagde om de Russische communicatiesatelliet Express AM4R in de ruimte te brengen, werd deze draagraket tot september aan de grond gehouden voor een grondig onderzoek. Uiteindelijk werd ook de geplande lancering van september uitgesteld aangezien er een technisch probleem werd ontdekt in de Breeze M rakettrap. Deze lancering, waarbij de raket de Astra 2G communicatiesatelliet in de ruimte moet brengen, is nu gepland voor 28 december 2014. In 2015 plant International Launch Services (ILS) opnieuw verschillende lanceringen van commerciële communicatiesatellieten voor operatoren in de Verenigde Staten, Turkije en Mexico. Op lange termijn verwacht het lanceerbedrijf echter een daling in het aantal lanceringen als gevolg van de groter worden concurrentie op de commerciële lanceermarkt. De Russische Proton draagraket werd in 1965 voor het eerst gelanceerd en groeide sindsdien uit tot een heus werkpaard binnen het Russische ruimtevaartprogramma. Zo brachten deze raketten de voorbije decennia tal van Russische ruimtesondes in de ruimte alsook alle modules van het Russische ruimtestation Mir en de basismodules van het internationale ruimtestation ISS. Toen in 1995 het Amerikaans-Russische lanceerbedrijf International Launch Services (ILS) werd opgericht, werden de commerciële lanceringen met deze Proton raketten door dit bedrijf uitgevoerd. Verwacht wordt dat de nieuwe Russische Angara 5 raket in de toekomst de Proton zal vervangen.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.