De eerste vlucht van het gigantische vliegtuig van Stratolaunch.
Foto: Matt Hartman

Stratolaunch, het private ruimtevaartbedrijf dat werd opgericht door de Amerikaanse miljardair en Microsoft mede-oprichter Paul Allen, heeft op zaterdag 13 april 2019 's werelds grootste vliegtuig voor de eerste maal de lucht in gebracht. Het gigantische vliegtuig, dat de naam 'Roc' kreeg, vertrok vanop de Mojave Air and Space Port in Californië en bleef vervolgens 2,5 uur in de lucht. Dit 226 ton zware vliegtuig werd ontworpen en gebouwd door Scaled Composites en zal in de nabije toekomst gebruikt worden om raketten met te lanceren vanop grote hoogte. Deze historische eerste testvlucht komt zes maanden na het overlijden van Paul Allen. 

Tijdens deze eerste testvlucht bereikte het Stratolaunch vliegtuig een maximale hoogte van 5,1 kilometer en een maximale snelheid van 304 kilometer per uur. Met deze testvlucht wou men voor de eerste keer bestuderen hoe het vliegtuig echt vliegt en of er nog aanpassingen nodig zijn aan het ontwerp. Het 72 meter lange Stratolaunch lanceervliegtuig dat Scaled Composites heeft ontwikkeld en gebouwd voor het lanceren van raketten tart alle verbeelding op vlak van omvang en cijfers. Zo heeft deze gigant een spanwijdte van maar liefst 118 meter, weegt het gevaarte zonder vracht maar liefst 226 ton en doet het vliegtuig beroep op zes straalmotoren om te kunnen vliegen. Dit lanceervliegtuig werd speciaal ontworpen om vrachten tot 250 ton tot op grote hoogte te brengen. Ter vergelijking: de Antonov An-225 Mriya, vandaag de dag het grootste operationele cargovliegtuig, heeft een spanwijdte van 88,4 meter en heeft een maximaal gewicht van 640 ton. De vorige recordhouder, de Hughes H-4 Spruce Goose had een spanwijdte van 97,5 meter. Door zijn gigantische spanwijdte is het Stratolaunch lanceervliegtuig het grootste vliegtuig ter wereld. Om dit bijzondere vliegtuig, dat beschikt over twee rompen, te kunnen bouwen, kocht Stratolaunch twee oude Boeing 747-400 passagiersvliegtuigen van United Airlines. Onderdelen zoals de landingsgestellen, de cockpit en de Pratt & Whitney PW4056 straalmotoren kregen uiteindelijk een nieuw leven in het Stratolaunch lanceervliegtuig. Zo wordt het Stratolaunch lanceervliegtuig voorzien van 12 landingsgestellen met in totaal 28 wielen die het gigantische vliegtuig na een vlucht terug veilig aan op de grond moeten zetten. Door zijn enorme omvang zal het Stratolaunch lanceervliegtuig niet eender waar kunnen opstijgen en landen. Het vliegtuig zal een start- en landingsbaan nodig hebben van 3,7 kilometer. Door zijn gigantische rompen ziet dit vliegtuig er ook heel speciaal uit. Terwijl zich tijdens een missie in de rechterromp de piloten en vluchtingenieurs bevinden, worden in de linkerromp de apparatuur en lanceersystemen ondergebracht. De twee rompen worden bij elkaar gehouden met behulp van één vleugel waaraan ook de raket wordt bevestigd die op grote hoogte gelanceerd wordt. Achteraan de twee rompen bevinden zich twee staartvleugels die niet met elkaar werden verbonden.

Waarom wil men een krachtige raket pas lanceren vanop een hoogte van 11 kilometer? Dat is heel eenvoudig te verklaren. Door een raket, met aan boord één of meerdere satellieten, te lanceren vanop 11 kilometer hoogte heeft men veel minder brandstof nodig waardoor de kostprijs voor een dergelijke lancering veel lager ligt dan lanceren vanop Aarde. Daarnaast hoeft men ook niet te investeren in een lanceercomplex dat vaak bestaat uit een lanceertoren, opslag voor brandstof en assemblagehallen. Dit principe van lanceren is niet nieuw. Zo gebruikt het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf Orbital ATK al vele jaren een Lockheed L-1011 TriStar Stargazer vliegtuig om Pegasus raketten te lanceren vanop grote hoogte. Een bijkomend, en niet onbelangrijk, voordeel van een dergelijk lanceersysteem is dat men geen rekening meer hoeft te houden met weersomstandigheden. Op een hoogte van 11 kilometer zijn de weersomstandigheden vrijwel altijd geschikt om te lanceren. Het Stratolaunch lanceervliegtuig kan na zijn missie gewoon terug landen op Aarde en vervolgens al vrij snel worden klaargemaakt voor een nieuwe missie. Zo zou men het Stratolaunch lanceersysteem één keer per week kunnen inzetten voor het lanceren van satellieten. Oorspronkelijk was Stratolaunch in zee gegaan met SpaceX van Elon Musk voor het lanceren van Falcon 9 raketten maar binnen het jaar werd deze samenwerking al terug stopgezet. Vervolgens zou Stratolaunch Pegasus raketten lanceren die gebouwd worden door Orbital ATK maar ook deze samenwerking kende tot op heden nog geen succes. Uiteindelijk liet Stratolaunch vorig jaar weten dat het bedrijf werkt aan de ontwikkeling van een eigen raket voor het lanceren van satellieten. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.