Het westelijke deel van de prachtige Carinanevel.
Foto: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA

Astronomen hebben met behulp van de 8,1 meter Gemini South telescoop in Chili en met de techniek van adaptieve optiek nieuwe prachtige opnamen kunnen maken van het westelijke deel van de bekende Carinanevel. De resultaten zijn verbluffend en nooit eerder werd dit deel van de Carinanevel zo scherp en gedetailleerd in beeld gebracht. Deze nieuwe opnamen onthullen een rijkdom aan details die nooit eerder werden waargenomen en zijn voor sterrenkundigen een mooi voorproefje van wat er mogelijk moet zijn met de James Webb Space Telescope die volgend gelanceerd wordt. 

De prachtige Carinanevel is terug te vinden in het sterrenbeeld Kiel en bevindt zich op een afstand tussen de 6 500 en 10 000 lichtjaar van ons. Deze nevel is maar liefst 500 keer zo groot als de bekende Orionnevel en net als andere nevels is ook de Carinanevel een zogeheten 'kosmische kraamkamer' waar nieuwe sterren ontstaan. Dit is dan ook de reden waarom dergelijke nevels, die gigantische gebieden zijn van gas en stof, zeer vaak geobserveerd en bestudeerd worden door astronomen. Voor de nieuwste opnamen van het westelijke deel van de Carinanevel werd gebruik gemaakt van de 8,1 meter Gemini South infraroodtelescoop die zich op de Chileense berg Cerro Pachon bevindt. De prachtige details op de nieuwste opnamen zijn deels ook te danken aan de adaptieve optiek techniek. Bij deze techniek probeert men de effecten van turbulentie in de atmosfeer van de aarde te compenseren waardoor men scherpere beelden kan maken. Deze techniek werd in de jaren '70 voor militaire toepassingen ontwikkeld en vond pas twintig jaar later zijn weg in de sterrenkunde. Dankzij het gebruik van de adaptieve optiek techniek zijn de opnamen van het westelijke deel van de Carinanevel, ook gekend als de 'Westelijke Muur', maar liefst tien keer scherper dan eerdere opnamen. Hierdoor kunnen astronomen allerlei structuren zien in de nevel die nooit eerder werden waargenomen. Zo heeft men dankzij deze nieuwe opnamen een reeks parallelle 'ruggen' waargenomen die het gevolg zouden kunnen zijn van een magnetisch veld. Daarnaast werd er door de astronomen in de nieuwe opnamen ook een bijna perfecte golf waargenomen die door een sterke wind lijkt te worden weggeduwd. Dergelijke opnamen geven astronomen een beter beeld over deze kosmische kraamkamers er binnenin uitzien en hoe zware, jonge sterren hun omgeving beïnvloeden. Volgens astronomen zijn deze nieuwe opnamen van de Carinanevel een mooi voorbeeld hoe toekomstige foto's afkomstig van de James Webb Space Telescope er gaan uitzien. Deze nieuwste ruimtetelescoop moet in oktober 2021 de ruimte ingaan waarna we hopelijk worden overdonderd van de vele spectaculaire opnamen van onder andere kosmische kraamkamers waarin sterren worden geboren. 

Deze foto toont een vergelijking van het gebruik met en zonder adaptieve techniek.
Foto: International Gemini Observatory/CTIO/NOIRLab/NSF/AURA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.