Artistieke impressie van exoplaneet GJ 1132b
Foto: Dana Berry

Astronomen hebben met behulp van het MEarth-South Observatory in Chili een nieuwe exoplaneet ontdekt die op een afstand bevindt van 'slechts' 39 lichtjaar. Kosmisch gezien is dit in onze achtertuin. De planeet kreeg de naam 'GJ 1132b' en is niet veel groter dan de Aarde.

Net als de bekende Kepler ruimtetelescoop speurt ook het MEarth-South Observatory in Chili naar regelmatig terugkerende helderheidsdipjes in het licht afkomstig van sterren. Her MEarth-South Observatory van de universiteit van Harvard bestaat uit een achttal vanop afstand bestuurde 40 centimeter telescopen die zich nabij het Cerro-Tololo Inter-American Observatory in Chili bevinden. De helderheidsdipjes wijzen erop dat zich, vanaf de Aarde gezien, een planeet voor de ster langs beweegt. Ook de rode dwergster GJ 1132, die vijfmaal kleiner is dan de Zon, vertoonde dergelijke dipjes die om de anderhalve dag terugkeerden. Dit wil zeggen dat een planeet om de anderhalve dag om de ster GJ 1132 draait. Ter vergelijking: de Aarde draait om de 365 dagen om zijn ster. Wanneer de exoplaneet GJ 1132b voor zijn moederster bewoog, werd het licht van deze ster ongeveer 0,3% verzwakt. Uit deze gegevens hebben astronomen kunnen achterhalen dat de planeet ongeveer 20% groter is dan de Aarde. Vervolgwaarnemingen hebben ook aangetoond dat de planeet GJ 1132b zijn moederster aan het 'schommelen' brengt wat er dan weer op wijst dat de massa van de exoplaneet 1,6 maal groter is dan onze planeet. De onderzoekers vermoeden dat GJ 1132b een rotsachtige planeet is met een ijzeren kern en mogelijk ook een atmosfeer heeft. Toch lijkt GJ 1132b niet helemaal op de Aarde aangezien de oppervlaktetemperatuur wordt geschat op 220° Celsius. Vloeibaar water zal op deze rotsachtige planeet dus niet voorkomen. De hoge oppervlaktetemperatuur is het gevolg van de korte afstand van de planeet tot zijn ster, ongeveer 2,25 miljoen kilometer. Door zijn hoge oppervlaktetemperatuur omschrijven astronomen GJ 1132b dan ook als een tweede Venus. Bij de exoplaneet GJ 1132b is er ook sprake van synchrone rotatie wat wil zeggen dat dezelfde zijde van de exoplaneet altijd gericht is naar de moederster. Dit fenomeen kennen we ook bij de Maan en de Aarde aangezien de rotatieperiode van onze natuurlijke satelliet gelijk is aan de omlooptijd om de Aarde. Hieronder kan u een filmpje zien over deze bijzondere exoplaneet. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.