woensdag 10 februari | In de Poolse stad Thorn wordt Nicolaas Copernicus geboren. Deze bekende wiskundige en astronoom formuleerde een heliocentrisch model van het universum waarbij hij de Zon en niet de Aarde in het centrum plaatste. Enkele jaren voor zijn dood, in 1530, publiceerde Copernicus zijn manuscript 'De revolutionibus orbium coelestium' (over de omlopen van de hemellichamen) wat algemeen wordt beschouwd als een grote gebeurtenis in de wetenschapsgeschiedenis. Hiermee begon de Copernicaanse revolutie en droeg het bijzonder veel bij aan de wetenschappelijke revolutie. |
maandag 14 mei | Overlijden van Nicolaas Copernicus. Deze wiskundige en astronoom wordt beschouwd als de grondlegger van de heliocentrische theorie. Deze theorie stelt dat de Zon in het midden van het zonnestelsel staat en dat de planeten er omheen draaien, dit in tegenstelling tot het destijds gebruikelijke geocentrische wereldbeeld waarbij de Aarde werd geacht het centrum van het heelal te vormen. |
zaterdag 4 december | In het Deense Scania wordt Tycho Brahe geboren. Tycho Brahe ontdekte in 1572 een nieuwe heldere ster in het sterrenbeeld Cassiopeia. Hij beschreef deze vreemde gebeurtenis in zijn boek De Stella Nova waardoor hij door deze ontdekking beroemd werd in heel Europa. In 1577 observeerde Tycho Brahe een komeet en aan de hand van parallaxmetingen kwam hij erachter dat het verschijnsel verder weg was dan de Maan. Dit was toen in tegenspraak met de heersende opvatting die ooit geformuleerd werd door Aristoteles. |
zondag 26 juli | De Britse astronoom en wiskundige Thomas Harriot richt als eerste een telescoop op de Maan, slechts vier maanden voor Galileo Galilei. Harriot was ook de eerste persoon die een tekening maakte van de Maan aan de hand van waarnemingen met een telescoop. In december 1610 observeerde Harriot ook zonnevlekken. |
donderdag 7 januari | De Italiaanse natuurkundige en astronoom Galileo Galilei ontdekt de vier grootste Jupitermanen Callisto, Io, Ganymedes en Europa. Galilei bestudeerde de beweging van deze manen gedurende enkele dagen en realiseerde zich dat ze in een baan om de planeet Jupiter bewegen. Deze ontdekking toonde aan dat niet alles in de ruimte om de Aarde draaide en ondermijnde dus het geocentrische wereldbeeld van Claudius Ptolemaeus. De vier manen zijn zichtbaar zonder een krachtige telescoop en zijn zeer geliefde objecten onder amateur-astronomen. Foto: NASA |
vrijdag 7 maart | In het Duitse Augsburg overlijdt Johann Bayer. Hij was een advocaat met een grote passie voor sterrenkunde en publiceerde in 1603 de sterrenatlas 'Uranometria Omnium Asterismorum' die gebaseerd was op waarnemingen van Tycho Brahe. De Uranometria wordt aanzien als de eerste moderne sterrenatlas. In zijn sterrenatlas werd ook het systeem geïntroduceerd om de sterren per sterrenbeeld in aflopende helderheid met de letters van het Griekse alfabet aan te duiden. Deze manier van aanduiden die vandaag de dag bekent staat als de 'Bayer-aanduiding' is nu nog steeds de meest gebruikte voor heldere sterren. |
zaterdag 14 april | In Den Haag wordt Christiaan Huygens geboren. Gedurende zijn leven zal deze vooraanstaande natuur- en sterrenkudige ondermeer de Saturnusmaan Titan ontdekken en is hij de eerste die Saturnus ziet als een planeet met daarrond ringen. In de wiskunde was hij een pionier op vlak van kansrekening en een wegbereider van de differentiaal- en integraalrekening. Naar Christiaan Huygens werd onder andere een planetoïde, een krater op Mars, een berg op de Maan en een ruimtesonde genoemd. |
donderdag 24 november | De Engelse astronoom Jeremiah Horrocks beschrijft vanuit zijn huis in Much Hoole in Engeland als eerste de observatie van een Venusovergang. Tijdens een Venusovergang schuift de planeet Venus, vanaf de Aarde gezien, voor de Zon langs. Dit verschijnsel kunnen we enkel zien bij binnenplaneten en is voor astronomen van groot belang aangezien zij hiermee de omvang van het zonnestelsel kon bepalen. |
donderdag 25 december | In het Britse Woolsthorpe-by-Colsterworth wordt Isaac Newton geboren. Deze natuurkundige, wiskundige en sterrenkundige werd vooral bekend omwille van zijn hoofdwerk Philosophiae Naturalis Principia Mathematica uit 1687 waarin hij ondermeer de zwaartekracht en de drie wetten van Newton beschrijft. Hierdoor wordt Newton aanzien als de grondlegger van de klassieke mechanica. Daarnaast vond hij ook de Newtontelescoop uit en ontdekte hij op wiskundig vlak ondermeer de differentiaalrekening. Foto: Godfrey Kneller |
donderdag 25 maart | De Nederlandse astronoom Christiaan Huygens ontdekt de Saturnusmaan Titan met behulp van een telescoop die zijn broer Constantijn had gebouwd. Met een diameter van 5 151 kilometer is deze maan groter dan de planeet Mercurius. Titan is de enige maan in het zonnestelsel met een dichte atmosfeer en tot 1980 werd, vanwege deze dichte atmosfeer die een deel van de maan zelf leek, aangenomen dat Titan de grootste maan in ons zonnestelsel was. Van alle manen in ons zonnestelsel is Titan wellicht de meest interessante voor wetenschappers aangezien men al vele jaren vermoed dat er zeeën en rivieren voorkomen op deze maan en dat de atmosfeer van Titan veel gelijkenissen vertoont met de atmosfeer van de aarde tijdens het ontstaan van het leven. Foto: NASA |
dinsdag 18 november | De Nederlandse wis-, natuur- en sterrenkundige Christiaan Huygens maakt voor het eerst een gedetailleerde kaart met daarop zichtbare details van het Marsoppervlak. Om deze kaart te maken, observeerde Huygens de planeet Mars gedurende enkele weken lang. Op de kaart is een driehoekige structuur te zien dat we vandaag de dag kennen als 'Syrtis Major'. Dankzij zijn kaart kon Huygens ook berekenen dat een dag op Mars 24 uur duurt, wat slechts minder dan één uur verkeerd in vergelijking met de moderne berekeningen. |
zondag 25 oktober | Ontdekking van de Saturnusmaan Iapetus door Giovanni Domenico Cassini. Deze maan heeft een gemiddelde diameter van 1 440 kilometer en is aan één zijde veel donkerder dan aan de andere zijde. Het oppervlak van Iapetus is met een temperatuur van 130 K op de donkere hemisfeer het warmst van het Saturnussysteem. Foto: NASA |
vrijdag 23 december | De Italiaans-Franse astronoom Giovanni Domenico Cassini ontdekt de Saturnusmaan Rhea. De maan werd in 1980 en 1981 een eerste keer gedetailleerd in beeld gebracht door de Voyager 1 en 2 ruimtetuigen waarna de Cassini ruimtesonde vanaf 2005 Rhea regelmatig voorbij vloog. Deze maan heeft een diameter van 1 528 kilometer en is een ijzig object met een dichtheid van ongeveer 1 240 kg/m³. De temperatuur op Rhea bedraagt -174 °C in de Zon en tussen de -200 °C en -220 °C in de schaduw. Foto: NASA |
dinsdag 21 maart | De Italiaans-Franse astronoom Giovanni Domenico Cassini ontdekt de Saturnusmanen Dione en Tethys. Dione heeft een gemiddelde diameter van 1 120 kilometer en volgens recente resultaten van de Cassini ruimtesonde bevindt zich mogelijk vloeibaar water onder de ijskorst. De maan Tethys heeft dan weer een diameter van 1 060 diameter en het oppervlak wordt gekenmerkt door een enorme krater genaamd Odysseus die een diameter van 400 kilometer heeft. Foto: NASA |
dinsdag 28 januari | Overlijden van de Pools-Duitse astronoom Johannes Hevelius. Hij publiceerde in 1647 het resultaat van zijn vier jaar durende cartografisch onderzoek van de Maan onder de titel 'Selenographia sive Lunae Descriptio'. Hierbij ontdekte hij ook de zogeheten 'libratie' (langzame schommeling) van de Maan. Tijdens zijn cartografisch werk van de sterrenhemel introduceerde Hevelius ook een aantal sterrenbeelden die vandaag de dag nog steeds in gebruik zijn zoals de sterrenbeelden 'Jachthonden' en 'Sextant'. |
Lancering vanop de Cape Canaveral lanceerbasis van de Amerikaanse ruimtesonde Pioneer 9 voor onderzoek van de zonnewind, het magnetisch veld van de Zon en kosmische straling. Dit ruimtetuig functioneerde tot 1983. Foto: NASA
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.