Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafresh

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het kleine en minder bekende sterrenbeeld Veulen (Equuleus).

Algemeen

Het sterrenbeeld Veulen is het op één na kleinste sterrenbeeld (Crux is het kleinste) en maakt deel uit van de noordelijke sterrenhemel. Dit kleine sterrenbeeld bevat geen heldere sterren. Ondanks zijn kleine grootte werd het wel opgenomen in de 48 sterrenbeelden van Ptolemaeus.

Mythologie

Equuleus wordt in de Griekse mythologie vaak gelinkt aan Hippolyte die de dochter was van de centaur Chiron. Equuleus, wordt daarnaast ook geassocieerd met Celeris, dit was een veulen dat door Mercurius als geschenk werd gegeven aan Castor. 

Equuleus

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Aquarius
  • Delphinus
  • Pegasus

Wat zijn de belangrijkste sterren?

Er zijn weinig variabele sterren in dit sterrenbeeld. Slechts 25 zijn er gekend. γ Equ is een alpha CVn ster, variërend tussen magnitudes 4.58m en 4.77m in een periode van ongeveer 12,5 minuten. R Equ is een Mira variabele met magnitudes die variëren tussen de 8.0m en 15.7m in ongeveer 261 dagen. Equuleus bevat ook enkele interessante dubbelsterren. γ Equ bestaat uit een primaire ster van magnitude 4,7m (lichtjes variabel) en een secundaire ster van magnitude 11,6, gescheiden van elkaar op 2 boogseconden. ε bestaat uit vier sterren. De helderste drie hebben een magnitude van 6,0m - 6,3m en 7,2m.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Equuleus?

In het sterrenbeeld Veulen komen geen noemenswaardige deep-sky objecten voor of objecten uit de bekende Messierlijst. In dit sterrenbeeld bevinden zich wel enkele mooie sterrenstelsels maar om deze waar te nemen, heb je een middelgrote of grote telescoop nodig. Zo heeft het spiraalvormig sterrenstelsel NGC 7015 een schijnbare helderheid van magnitude 12,4. Dit sterrenstelsel werd op 29 september 1878 ontdekt door de Franse astronoom Édouard Jean-Marie Stephan en bevindt zich op een afstand van 212 miljoen lichtjaar van de Aarde. Een ander mooi sterrenstelsel in het sterrenbeeld Veulen is NGC 7040. Dit hemelobject werd op 18 augustus 1882 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Mark W. Harrington en heeft een schijnbare helderheid van magnitude 14 waardoor je een grote telescoop nodig hebt om dit waar te nemen. De diameter van dit spiraalvormig sterrenstelsel wordt geschat op 42 600 lichtjaar en het stelsel zelf bevindt zich op een afstand van 260 miljoen lichtjaar van ons.

Het prachtige sterrenstelsel NGC 7015 in het sterrenbeeld Veulen ,- Foto: Göran Nilsson

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.