Amateur-astronomen en astrofotografen kennen het probleem van lichtpollutie al vele jaren. Lichtvervuiling afkomstig van steden en bedrijven zorgt ervoor dat we 's nachts steeds minder sterren kunnen waarnemen. In Nederland en vooral Vlaanderen is lichtpollutie een ernstig probleem waardoor we zaken als de melkweg en heldere deep-sky objecten 's nachts in deze regionen nauwelijks of niet meer visueel kunnen zien. Hierdoor moeten we op zoek naar locaties met weinig lichtvervuiling. Gelukkig zijn deze er nog genoeg en kunnen we dergelijk plekken makkelijk terugvinden dankzij handige lichtpollutiekaarten. In dit artikel kan u aan de hand van een handige kaart opzoeken waar u het best de sterrenhemel kan waarnemen!
Wat is lichtvervuiling eigenlijk?
Lichtvervuiling is de verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving en sterrenhemel door gebruik van kunstlicht. Lichthinder is dan weer de benaming die gegeven wordt aan de overlast die mensen en dieren hiervan ondervinden. Nachtverlichting zoals verlichting van snelwegen, gebouwen, objecten en verlichting in de glastuinbouw kan het biologische dag- en nachtritme van mensen en dieren verstoren en kan astronomische waarnemingen hierdoor ook enorm bemoeilijken. De kwaliteit van de nachthemel kan eenvoudig gemeten worden met een Sky Quality Meter (SQM). Door middel van een lichtmeter worden met een SQM metingen gedaan van de hemelachtergrond met een nauwkeurigheid van +-0.1 mag/boogseconde. Hoe hoger het cijfer op een SQM, hoe 'donkerder' de nachtelijke hemel is op de locatie waar u zich bevindt.
Donkere plekken opzoeken
Via onderstaande kaart je wereldwijd opzoeken waar de sterrenhemel het donkerst is waar de grootste gebieden met lichtvervuiling zijn. Wanneer je op een bepaalde locatie klikt, krijg een pop-up te zien met daarin onder andere de gemeten SQM-waarde op deze locatie. Deze kaart is dus zeer handig wanneer je aan sterrenkunde doet, foto's van de sterrenhemel wil maken of poollicht wil waarnemen.
International Dark-Sky Association
De International Dark-Sky Association (IDA) is een in de Verenigde Staten gevestigde non-profit organisatie die in 1988 werd opgericht door de oprichters David Crawford, een professionele astronoom, en Tim Hunter, een arts en amateur-astronoom. De missie van de IDA is "het behouden en beschermen van de nachtelijke omgeving en ons erfgoed van donkere hemels door middel van kwalitatieve buitenverlichting". De belangrijkste aanpak van IDA is bewustmaking van de waarde van een donkere, met sterren gevulde nachtelijke hemel en de bescherming en het herstel ervan aan te moedigen door voorlichting over de problemen en oplossingen, waaronder praktijken voor buitenverlichting die minder lichtvervuiling veroorzaken. IDA was de eerste organisatie in de dark-sky beweging, en is momenteel de grootste. Om het bewustzijn over deze kwesties te bevorderen, heeft de IDA een International Dark Sky Places-programma dat tot doel heeft "gemeenschappen, parken en beschermde gebieden over de hele wereld aan te moedigen om donkere plekken te behouden en te beschermen door middel van een verantwoord verlichtingsbeleid en voorlichting aan het publiek". Er zijn momenteel vijf door de IDA erkende gebieden/regionen die deel uitmaken van Dark Sky Places: International Dark Sky Sanctuaries, Internationale Dark Sky Parken, Internationale Dark Sky Reservaten, Internationale Donkere Hemel Gemeenschappen en Stedelijke nachtelijke hemelplaatsen.
Een kaart met alle erkende Dark Sky Places kan je terugvinden op de website van de IDA: International Dark-Sky Association
