Lancering van een Noord-Koreanse Unha-3 raket.
Foto: KCNA/REUTERS

Van alle landen die aan ruimtevaart doen, is het Noord-Koreaanse ruimtevaartprogramma ongetwijfeld het meest geheimzinnige en meest besproken. Noord-Korea, dat internationaal gekend is als het meest gesloten land ter wereld, zette op 12 december 2012 een grote stap in de realisatie van zijn ruimtevaartprogramma toen het land er voor het eerst in slaagde een satelliet op eigen kracht in een baan om de Aarde te brengen. Hierdoor werd Noord-Korea het tiende land ter wereld dat de middelen heeft om voorwerpen in de ruimte te brengen. Deze lancering werd wereldwijd veroordeeld en zorgde meteen ook voor heel wat argwaan en angst.

Dat Noord-Korea in de jaren '90 al plannen had voor de ontwikkeling van een eigen ruimtevaartprogramma is geen groot geheim. Zo werd in de jaren '80 het Korean Committee for Space Technology (KCST) opgericht en keken Noord-Koreaanse leiders met heel veel interesse naar de successen uit het Sovjet-ruimtevaarttijdperk. Het land, dat een populatie heeft van 25 miljoen inwoners en geregeerd wordt door een dictatoriaal bestuur dat gebaseerd is op de ideologie van Kim Il-sung, probeerde in augustus 1998 al om een kleine satelliet in de ruimte te brengen. Ondanks het feit dat Noord-Korea deze poging uitriep als een succes werd er na deze lancering geen enkele satelliet in een baan om onze planeet gedetecteerd. In tegenstelling tot andere landen die investeren in ruimtevaart en eigen draagraketten ontwikkelen is dit in het geval van Noord-Korea een zeer gevoelig onderwerp. Zo worden Noord-Koreaanse lanceringen van raketten gezien als zware schendingen van VN-resoluties waardoor deze steeds terug heel wat internationale reacties uitlokken. Volgens veel landen schendt Noord-Korea met zijn ruimtevaartprogramma het non-proliferatieverdrag dat het bezit van kernwapens beperkt. Zo stellen vele landen, waaronder vooral de de Verenigde Staten en Japan, zich vragen bij de ontwikkeling van Noord-Koreaanse raketten die satellieten in de ruimte kunnen brengen. Dergelijke raketten zouden namelijk ook kunnen gebruikt worden als langeafstandsraketten uitgerust met kernwapens.

Na nog enkele mislukte pogingen van Kwangmyŏngsŏng satellieten, die steeds opnieuw werden veroordeeld door de internationale gemeenschap, slaagde Noord-Korea er op 12 december 2012 toch in om een kleine satelliet in een polaire baan om de Aarde te brengen. De satelliet, genaamd 'Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2', werd gelanceerd in de periode dat Noord-Korea de eerste verjaardag herdacht van het overlijden van de voormalige leider Kim Jong-il. De naam 'Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2' betekent in het Engels zoveel als 'Bright Star-3 Unit 2'. Doordat het Korean Central News Agency op 1 december 2012 al had aangekondigd dat het land van plan was om een nieuwe versie van de Kwangmyŏngsŏng-3 te lanceren, was de nieuwe lancering twaalf dagen later niet echt een grote verrassing. Na de lancering van de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 riep Noord-Korea deze lancering uit als een groot succes en zowel het Zuid-Koreaanse leger alsook het North American Aerospace Defense Command (NORAD) detecteerden een object in een baan om de Aarde.

De lancering van de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 satelliet vond plaats vanop de Sohae Satellite Launching Ground en werd uitgevoerd met behulp van een Noord-Koreaanse Unha-3 raket. Deze Unha-3 is ongeveer 30 meter lang, heeft een diameter van 2,4 meter en bestaat uit drie rakettrappen. Iets meer dan negen minuten na de start van de lancering ontving de Noord-Koreaanse vluchtleiding dat de satelliet zich had losgemaakt van de derde rakettrap. De Unha-3 bracht de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 in polaire baan om de Aarde op een hoogte van ongeveer 500 kilometer. Zuid-Korea slaagde er in om de onderste twee rakettrappen van de Unha-3 uit zee te vissen waarna deze onderworpen werden aan een gedetailleerde inspectie. Hieruit leerde men dat de raketonderdelen van slechte kwaliteit waren en door Noord-Korea werden gebouwd. Het ontwerp van de onderdelen was vergelijkbaar met soortgelijke ontwerpen uit de jaren '60 en '70 en het ontwerp van een raketmotor vertoonde heel veel gelijkenissen met een raketmotor die ontwikkeld was in Iran.

De Kwangmyŏngsŏng-3 satelliet - Foto: EPA

Waarvoor de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 werd ontwikkeld en wat zijn exacte missie was, is nog steeds een groot mysterie. Volgens Noord-Korea werd officieel deze satelliet ontwikkeld om zowel het Noord-Koreaanse weer alsook de gewassen en de bossen in het land te observeren vanuit een baan om de Aarde. Volgens Noord-Korea zou de 1,4 meter lange satelliet bij zijn lancering een gewicht hebben gehad van ongeveer 100 kilogram en zou deze een geplande levensduur hebben van twee jaar. Ondanks de officiële berichtgeving vanuit Noord-Korea over deze lancering en zijn vracht bestaan er wereldwijd echter heel wat twijfels en vragen over het doel van Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2. Indien deze satelliet wel degelijk werd ontwikkeld voor toepassingen op vlak van aardobservatie en meteorologie werd deze ongetwijfeld uitgerust met één of meerdere camera's. Doordat het Noord-Koreaanse ruimtevaartprogramma vrijwel volledig in handen is van het leger is het dan ook logisch dat veel landen, vooral omliggende landen uit de regio zoals Japan en Zuid-Korea, zich openlijk afvragen waarvoor deze beelden dan effectief worden gebruikt. Zo zou de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 satelliet een verborgen agenda kunnen hebben op vlak van spionage.

Een dag na de geslaagde lancering lieten Amerikaanse satelliet waarnemers echter weten dat Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 ongecontroleerd rond zijn as tolde. Noord-Korea ontkende dit bericht en liet weten dat de satelliet perfect functioneerde. Ook Spaanse, Italiaanse en Britse waarnemingen bevestigden het ongecontroleerd rondtollen van de satelliet. Daarnaast werden ook nooit signalen onderschept door Westerse inlichtingendiensten afkomstig van de Kwangmyŏngsŏng-3 Unit 2 satelliet waardoor het succes van deze eerste Noord-Koreaanse satelliet wellicht van heel korte duur was. Desalniettemin bleek Noord-Korea's eerste, kleine stap in de ruimte voor heel wat commotie en angst te zorgen waardoor het land en zijn inwoners nog meer gebukt gaan onder de sancties en embargo's.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 2008

Het gebeurde toen

In de stad Colombo, Sri Lanka, overlijdt Sir Arthur Charles Clarke. Hij schreef het boek 2001: A Space Odyssey en bedacht in 1945 het principe van de geostationaire communicatiesatelliet. Deze bijzondere baan om onze planeet is ook bekend als de 'Clarke Orbit'. Zijn bekendste boek, 2001: A Space Odyssey, werd in 1968 verfilmd en wordt beschouwd als een mijlpaal in de filmgeschiedenis. Clarke deed op de Amerikaanse televisie samen met Walter Cronkite ook verslag van de Apollo-maanexpedities en werd in 2000 door de Britse koningin geridderd voor zijn verdiensten.

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken