Het Spacelab ruimtelabo tijdens de STS-40 missie.
Foto: NASA

De STS-40 Space Shuttle missie was de 11de bemande ruimtevlucht die werd uitgevoerd met het ruimteveer Columbia. Dit was eveneens de vijfde Spacelab missie. Aan boord van de Columbia bevonden zich zeven astronauten. Het ruimteveer werd op 5 juni 1991 gelanceerd vanop het Kennedy Space Center waarna het ruimtetuig 9 dagen in een baan om de Aarde verbleef. In het laadruim van de Columbia bevond zich meer dan 12 ton aan vracht met als belangrijkste onderdeel het Spacelab ruimtelabo waarin de astronauten konden leven en werken. Deze eerste “Spacelab Life Sciences” missie stond helemaal in het teken van wetenschappelijk biologisch onderzoek. Ze kan algemeen omschreven worden als een uiterst succesvolle ruimtemissie.

Crew info

Bryan D. O’Connor was tijdens deze STS-40 missie gezagvoerder van het ruimteveer Columbia. O’Connor was voor deze ruimtevlucht al één maal de ruimte in gegaan als piloot van het ruimteveer Atlantis tijdens de STS-61-B missie die in november 1985 plaats vond. In de cockpit van de Columbia werd O’Connor bijgestaan door piloot Sidney M. Gutierrez, voor wie het zijn eerste ruimtevlucht was. Naast de “Commander” en “Pilot” bevonden zich ook nog eens drie “Mission Specialists” en twee “Payload Specialists” aan boord van de Columbia. James P. Bagian en M. Rhea Seddon gingen tijdens de STS-29 en STS-51-D missies al eens eerder de ruimte in. Voor de derde Mission Specialist, Tamara E. Jernigan, was dit haar eerste ruimteavontuur. F. Drew Gaffney en Millie Hughes-Fulford waren de twee Payload Specialists en beide wetenschappers hadden tot voor deze missie nog geen ruimte-ervaring.

STS-40 crew
De STS-40 bemanning - Foto: NASA

Lancering en missie

Oorspronkelijk was de lanceerdatum van het ruimteveer Columbia voorzien voor 22 mei 1991 maar minder dan 48 uur voor de lancering werd bekend gemaakt dat er een technisch probleem ontstaan was in het propulsiesysteem van de Columbia. Hierdoor was men genoodzaakt de lancering uit te stellen en kreeg de STS-40 missie een nieuwe lanceerdatum. Nadat een tweede lanceerpoging op 1 juni opnieuw mislukte door nieuwe technische problemen werd de Columbia uiteindelijk op 5 juni 1991 probleemloos gelanceerd. Deze vijfde Spacelab missie droeg de naam “Spacelab Life Sciences-1” en stond helemaal in het teken van biologisch onderzoek en onderzoek op vlak van menswetenschappen. Het was geleden van de Skylab 3 missie dat Amerika opnieuw uitgebreid onderzoek verrichtte van ondermeer het menselijk lichaam in een baan om de Aarde. Aan boord van de Columbia bevonden zich dan ook dertig knaagdieren en duizenden kleine kwallen die men nauwkeurig onderzocht. Daarnaast bevonden zich in het laadruim van de Columbia ook twaalf zogenaamde Gateway Special (GAS) containers voor experimenten op vlak van materiaalonderzoek, kosmische straling en plantenonderzoek. Eén van de meest opvallende experimenten was ongetwijfeld het G-616 experiment dat het effect onderzocht van kosmische straling op floppy disks en zaadjes van planten.

Astronaute Millie Hughes-Fulford in de Spacelab module - Foto: NASA

De meeste experimenten aan boord van de Spacelab module, dat zich in het vrachtruim van de Columbia bevond, stonden in het teken van het onderzoek naar het menselijk lichaam. Hiervoor werden dan ook verschillende experimenten uitgevoerd die het hart, longen, nieren, hersenen, spieren, beenderen en bloedvaten uitvoerig onderzochten. Nadat het ruimteveer Columbia 146 omwentelingen om onze planeet had gemaakt, keerde het ruimtetuig op 14 juni terug naar de Aarde. De Columbia landde uiteindelijk op de Edwards Air Force Base in Californië waarna het gevaarte op 21 juni terug overgevlogen werd op de rug van een Boeing 747 naar het Kennedy Space Center in Florida.

Cijfers en overzicht

  • 41ste bemande Amerikaanse Space Shuttle missie
  • Aantal astronauten: 7
  • Duur missie: 9 dagen 2 uur
  • Aantal omwentelingen: 146
  • Baan coördinaten: 287 x 296 kilometer
  • Hellingshoek van de baan: 39,0°
  • Afgelegde afstand: 6 083 223 kilometer
Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.