Space Shuttle Columbia is klaar voor de lancering
Foto: NASA

De STS-1 (Space Transportation System-1) missie was de allereerste Space Shuttle missie uit de geschiedenis van de Amerikaanse ruimtevaart. Deze vlucht werd bemand door twee Amerikaanse astronauten en werd uitgevoerd met het ruimteveer Columbia. Het doel van de missie was om veilig in een baan rond de aarde te komen, alle apparatuur te testen en weer veilig te landen. Tijdens deze eerste Space Shuttle missie vloog het ruimteveer Columbia 36 maal om onze planeet waarna het ruimteveer landde op de Edwards Air Force Base in Californië. 

Bijzonder aan deze eerste Space Shuttle missie was niet alleen dat het de eerste missie was uit het Space Transportation System (STS), maar ook dat de twee Solid Rocket Boosters (SRB's) die het ruimteveer in de ruimte brachten, op een vaste brandstof werkten in tegenstelling tot andere raketten die op vloeibare brandstof functioneren. Dit was de eerste maal dat dit werd toegepast bij een bemande ruimtevlucht. Met deze eerste Space Shuttle missie wou NASA vooral testen of het ruimteveer mensen veilig in een de ruimte kon brengen om deze vervolgens terug naar de aarde te brengen. Het ontwerp van de Space Shuttle en het ruimteveer was voor NASA en zijn astronauten helemaal nieuw waardoor men nog heel veel wou leren uit deze eerste testvlucht. Aan boord van het ruimteveer Columbia bevonden zich maar liefst 22 handleidingen die boordevol procedures stonden. 

Crew info

De bemanning bestond uit gezagvoerder John W. Young en piloot Robert L. Crippen. John Young had ook al deel uitgemaakt van verschillende Gemini en Apollo vluchten. Hij was ook een van de twaalf mensen die ooit op de maan liepen. Robert Crippen was op dat moment een ervaren testpiloot bij de Amerikaanse luchtmacht. Crippen maakte later ook deel uit van de STS-7, STS-41 en STS-41G Space Shuttle missies. De reservebemanning bestond uit Joe Engle en Richard Truly die later de bemanning van de STS-2 Space Shuttle missie zouden vormen. Young en Crippen waren op het moment van de STS-1 lancering ook de astronauten die de langste opleiding hadden gekregen voor een ruimtemissie. Zo hielpen zij mee aan het ontwerp van de bediening en controle van het ruimteveer en werden ze uitvoerig getraind op allerlei noodscenario's. Aangezien dit de eerste testvlucht was van een ruimteveer bevonden zich aan boord van Columbia ook twee Extravehicular Mobility Units ruimtepakken die de twee astronauten konden gebruiken voor het geval er een noodruimtewandeling zou moeten gemaakt worden.


De STS-1 bemanning - Foto: NASA

Lancering en missie

Op 12 april 1981 was het dan zover. Precies twintig jaar na de eerste bemande ruimtevlucht door de Russische kosmonaut Gagarin. Een eerste poging om de Columbia te lanceren, werd twee dagen eerder uitgesteld wegens problemen met een van de computers maar uiteindelijk werden de krachtige raketmotoren van het gevaarte op 12 april 1981 probleemloos tot ontbranding gebracht op het vernieuwde LC 39A lanceercomplex op het Kennedy Space Center. Het was precies 07u00 plaatselijke tijd toen de allereerste Space Shuttle missie vertrok. Zoals gepland, koppelden de twee krachtige Solid Rocket Boosters (SRB's) zich twee minuten na de lancering los van de External Tank (ET). Het ruimteveer Columbia geraakte probleemloos in een lage baan om de aarde met een perigeum van 246 kilometer en een apogeum van 274 kilometer. Dit was één van de twee missies waarbij de External Tank van de Space Shuttle een witte kleur had. Na deze twee missies werd hij in z’n oorspronkelijke kleur gelaten, de oranje kleur die je tegenwoordig ziet. De reden hiervoor was dat er hierdoor 272 kilogram werd bespaard. De enige vracht die in het laadruim van de Columbia werd meegenomen tijdens deze eerste ruimtevlucht was het Development Flight Instrumentation dat allerlei metingen verrichtte tijdens lancering, vlucht en landing. Aan boord van het ruimteveer Columbia bevond zich ook een Amerikaanse vlag die later ook nog eens werd meegenomen tijdens de allerlaatste Space Shuttle missie (STS-135). 

Op 14 april 1981, 10u21 plaatselijke tijd, landde de Columbia terug op aarde na een succesvolle vlucht op de Edwars Air Force Base in Californië dat later dienst deed als één van de reservelandingsplaatsen voor de Amerikaanse ruimteveren. Na een grondige inspectie bleek dat zestien hittewerende tegels van het ruimteveer waren verdwenen en 148 waren beschadigd. Na zijn landing in Californië werd het ruimteveer Columbia op 28 april 1981 met behulp van het Shuttle Carrier Aircraft terug overgevlogen naar het Kennedy Space Center in Florida waar het ruimteveer werd klaargemaakt voor zijn volgende missie. In totaal duurde deze eerste Space Shuttle missie 2 dagen, 6 uur en 20 minuten.


Lancering van het ruimteveer Columbia - Foto: NASA

Cijfers en overzicht

  • 1ste bemande Amerikaanse Space Shuttle missie
  • Aantal astronauten: 2
  • Duur missie: 2 dagen, 6 uur
  • Aantal omwentelingen: 36
  • Baan coördinaten: 240 x 251 kilometer
  • Hellingshoek van de baan: 40,3°
  • Afgelegde afstand: 1.728.000 kilometer
Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.