Lancering van een Amerikaanse Delta raket
Foto: NASA

De naam 'raket' wordt zeer vaak gebruikt in de ruimtevaart maar wat is nu de juiste betekenis van dit woord? Het is een bewegend voorwerp dat zijn bewegingsvermogen ontleent aan een reactiemotor waarvoor de benodigde brandstoffen mee aan boord van dit tuig worden meegedragen. Dankzij een raket kunnen we vrachten zoals satellieten of bemande ruimtetuigen in de ruimte brengen.

Een raket krijgt een impuls naar voor door massa tegen hoge snelheid naar achter uit te werpen. Dit werd in 1903 al beschreven als de 'Dit wordt beschreven volgens de 'raketvergelijking van Tsiolkovski'. Omdat alle bestanddelen voor het laten functioneren van een raket zich aan boord bevinden is er dus geen atmosfeer nodig en kan een raket ook in vacuüm werken. Meestal werkt een raket door middel van een chemische verbranding van een specifieke brandstof met zuurstof of een ander oxidatiemiddel. De keuze van de brandstof is afhankelijk van de energie die bij de verbranding vrijkomt.

Enkele voorbeelden van brandstoffen voor raketten:

  • waterstof
  • benzine
  • hydrazine

Enkele voorbeelden van een oxidatiemiddel:

  • vloeibare zuurstof
  • waterstofperoxide

Elke raket beschikt over een raketmotor en verbrandingskamer en. De verbrandingskamer bevindt zich in de staart van de raket en de straalpijp expandeert de hete gassen. Door de uitgestoten hete gassen te richten en te controleren kan men de baan van de raket aanpassen. De meest eenvoudige raketten maken gebruik van een vastebrandstofmotor waarbij een aandrijfstof voor gemengd aanwezig is in de raket en na een ontsteking opbrandt als een vuurpijl. De oudste bekende raketbrandstof is buskruit maar één van de grote problemen bij het gebruik van vaste brandstoffen is dat eenmaal deze ontstoken worden, ze vrijwel niet meer te stoppen zijn.

  
Een naoorlogse V2 raket en een hedendaagse Amerikaanse Delta II raket - Foto's: NASA.

 

Naargelang het doel bestaan er verschillende soorten raketten. Vandaag de dag wordt rakettechnologie ook zeer vaak gebruikt voor militaire doeleinden zoals bij luchtdoelraketten, anti-tankraketten of anti-scheepsraketten. De eerste moderne raketten werden ontwikkeld net na de Tweede Wereldoorlog en gebruikten vaak een vloeibare brandstof. Raketten die werken op een vaste brandstof kennen hun oorsprong in het oude China waar eveneens het buskruit vandaan komt.

Eén van de meest beruchte en beroemde raketten is de Duitse V-2 raket die tijdens de Tweede Wereldoorlog ontwikkelt en ingezet werd om grote steden en strategische punten te vernietigen. Na de Tweede Wereldoorlog gingen zowel Amerikaanse als Russische ingenieurs de V-2 raketten verder ontwikkelen en kwam men met het idee om raketten te voorzien van verschillende trappen die één voor één na elkaar tot ontbranding worden gebracht om op deze manier een grotere hoogte of afstand te bereiken. Vandaag de dag zijn de meeste raketten twee of drietraps raketten die meestal een vloeibare brandstof gebruiken en voorzien zijn van enkele kleinere zogenaamde boosterraketten die werken op een vaste brandstof. Deze boosterraketten, ook wel hulpraketten genoemd, worden gemonteerd aan de onderste rakettrap en geven een raket bij zijn vertrek extra stuwkracht.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.