Artistieke impressie van de asteroïdengordel
Foto: NASA

Kirkwoord gaten of scheidingen zijn gebieden met relatief weinig planetoïden in de hoofdgordel van de planetoïdengordel die zich tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter bevindt. Deze zogenaamde 'gaten' zijn het gevolg van storingen door de aantrekkingskracht van de gigantische gasplaneet Jupiter. Reeds in 1857 voorspelde Daniel Kirkwood al het bestaan van deze lege zones terwijl er op dat moment nog maar een vijftigtal planetoïden gekend waren. Inmiddels kent men het bestaan van vele duizenden planetoïden.

Er zijn weinig planetoïden met een halfgrote as nabij 2.5 AE voor een periode van 3,95 jaar. Dit is een derde van de baanperiode van de planeet Jupiter en heet daarbij de 1:3 baanresonantie. Andere baanresonanties corresponderen met de baanperioden waarvan de lengte fracties zijn van deze van Jupiter. De zwakkere resonanties leiden tot een sterk verminderd aantal planetoïden, terwijl de pieken in de grafiek hierboven de aanwezigheid van vele planetoïden aantonen. De gaten werden ontdekt door Daniël Kirkwood, die ook juist de oorsprong van baanresonanties van Jupiter kon verklaren.

Kirkwood gaten

Recentelijk werden kleine aantallen planetoïden gevonden met hoge excentrische banen die binnenin deze Kirkwoodscheidingen liggen. Voorbeelden hiervan zijn de Alinda-familie en de Griqua-familie. Deze banen verhogen hun excentriciteit met een tijdschaal van enkele tien miljoen jaren.

De Kirkwood gaten bevinden zich in een hoofdbaanstraal van:

  • 1.9 AU (2:9 resonantie)
  • 2.06 AE (1:4 resonantie)
  • 2.25 AE (2:7 resonantie)
  • 2.5 AE (1:3 resonantie), thuisbasis van de Alinda familie
  • 2.706 AE (3:8 resonantie)
  • 2.82 AE (2:5 resonantie)
  • 2.95 AE (3:7 resonantie)
  • 3.27 AE (1:2 resonantie), thuisbasis van de Griqua familie
  • 3.7 AE (3:5 resonantie)

De meest gekende gaten zijn de 1:3, 2:5, 3:7 en 1:2 resonantie.

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.