Artistieke impressie van een dwergplaneet
Foto: IAU

De term 'dwergplaneet' is een vrij nieuwe term binnen de astronomie en zijn hemelobjecten die de naam “planeet” niet waardig zijn maar wel kenmerken hebben van planeten. In augustus 2006 werd door de Internationale Astronomische Unie deze term geïntroduceerd en moet ondermeer astronomen helpen bij het benoemen van nieuwe ontdekte objecten.

Voor deze definitie in 2006 er kwam konden astronomen nieuwe objecten enkel maar de term “planeet” of  “klein zonnestelsel object” geven en dit was dan ook de grootste reden waarom jarenlang gediscussieerd is geweest rond de term die Pluto zou moeten hebben.

Definitie van een dwergplaneet volgens de IAU:

  1. het object moet zich in een baan om de zon bevinden en mag geen energie produceren door kernfusie
  2. het object moet beschikken over genoeg massa zodat het door zijn eigen zwaartekracht bolvormig wordt
  3. het object mag geen maan zijn van een andere planeet
  4. het object mag zijn baan om de zon niet vrijgemaakt hebben van andere objecten

De laatste voorwaarde uit de reeks is vrijwel de belangrijkste en maakt het grote verschil met onze traditionele planeten. De IAU heeft tot op heden al drie hemelobjecten erkent die aan deze nieuwe definitie voldoen en dit zijn Pluto, Eris en Ceres. Naast deze drie, al officieel erkende dwergplaneten, komen de objecten Vesta, Pallas en Hygiea ook in aanmerking voor deze term. Al deze objecten bevinden zich in de buitenste regionen van ons zonnestelsel en wellicht is de meest opvallende naam onder die Pluto waarvan men jarenlang aannam dat het een planeet was. Indien men Pluto nu officieel zou erkend hebben als “planeet” zouden andere en kleinere objecten in het zonnestelsel deze term ook verdienen en dit vond de IAU te verwarrend. In totaal zouden er zich in deze regionen ongeveer een 9 tal objecten bevinden die in de toekomst de term van dwergplaneet mogen gebruiken maar dan zal men eerst nog moeten onderzoeken of deze objecten door hun eigen zwaartekracht bolvormig worden. Sinds deze definitie door de IAU werd goedgekeurd telt ons zonnestelsel dus officieel één planeet minder en 3 dwergplaneten meer. Niet alle astronomen waren het eens over deze beslissing en ongeveer 300 wetenschappers tekenden en petitie tegen deze nieuwe definitie en besloten deze term niet te gaan gebruiken.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.