Het sterrenstelsel M82 is een mooi voorbeeld van een Starburst sterrenstelsel
Foto: NASA / ESA

Starburst sterrenstelsels zijn stelsels die een blauwachtige kleur vertonen en opvallend helderder zijn in het infrarode gebied van het spectrum waardoor aangetoond wordt dat er uitzonderlijk veel nieuwe sterren gevormd worden in dergelijke stelsels. In normale sterrenstelsels worden doorgaans ook nieuwe sterren gevormd maar niet zo veel als bij een Starburst stelsel. De oorzaak voor deze grote hoeveelheid nieuwe en jonge sterren zou te wijten zijn aan botsingen tussen verschillende sterrenstelsels.

De sterren die zich in een Starburst sterrenstelsel bevinden, zijn zeer jong en stralen dan ook zeer veel energie uit. Deze energie zorgt ervoor dat het gas in het stelsels wordt opgewarmd waardoor dit op zijn beurt x-stralen gaat beginnen uitzenden. Bij sommige Starburst sterrenstelsels is een extreem hoge activiteit teruggevonden en werd een gaswolk weggeblazen uit het sterrenstelsel. Dit verschijnsel noemen we een 'superwind'. De periode in Starburst sterrenstelsels waarin nieuwe sterren gevormd worden, blijft niet eeuwig duren. In een periode van ongeveer 10 miljoen jaar worden tot 100 keer meer sterren geboren dan in normale sterrenstelsels. De sterren die tijdens deze periode gevormd worden zijn meestal heel massief. Deze sterren, die meestal acht maal zo zwaar zijn als onze eigen zon, hebben meestal een relatief korte levensduur van een paar miljoen jaar en eindigen vrijwel allemaal in een supernova explosie waardoor ze het gas uit hun omgeving wegblazen en er opnieuw rust in het sterrenstelsel komt. In 1992 startte astronomen van het California Institute of Technology en van het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de NASA een onderzoek naar 40 Starburst stelsels. In ditzelfde jaar ontdekte men een supernova in het sterrenstelsel NGC 3690. In 1993 werd dit stelsel opnieuw bestudeerd maar van de supernova was geen enkel spoor meer terug te vinden. Later werd een ontdekking gedaan van een nieuwe supernova. Deze ontdekkingen waren het ultieme bewijs dat Starburst stelsels beschikken over zeer zware sterren die uiteindelijk eindigen in supernova ontploffingen.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.